کیت لاین/سرویس تحریریه: از خرید هفتگی سوپر مارکت نزدیک محل زندگیمان به خانه مراجعت کردیم. پس از مرتب کردن خریدها و انتقال آنها به یخچال و کابینت، با انبوهی از کیسه پلاستیکی مواجه شدیم. بی اختیار صحنه وحشتناک رودهایی از زباله درمکزیک ودر جنوب شرق آسیا ویا انبوه زباله شناور در اقیانوس و حتی در اعماق دریاها به ذهنم متبادر شد. مشکل زباله پلاستیک بسیار بغرنج و پیچیده شده است چون ۲۵۰ تا ۵۰۰ سال طول می کشد تا تجزیه شود.اگربتوان پلاستیک را از زباله حذف کرد مسلما بخش بزرگی از مشکل زباله حل می شود. همین اواخر رئیس سازمان محیط زیست اعلام کرد دیگر در هیچ کدام از رودهای شمال کشور که به دریای مازندران می ریزند موجود زنده یافت نمی شود. این قطعا به خاطر مشکلات اسف بار حاصل از زباله و انباشت آنها در بالادست و کوههای شمال است. همچنین ذرات ریز پلاستیک رها شده در دشتها توسط دام خورده می شود واز طریق گوشتش وارد بدن ما شده و حتی در آب باران حل شده وارد سیکل آبی و چشمه ساران گردیده و سپس وارد آبی می شود که می نوشیم. مشکل زباله های پلاستیکی یک مشکل جهانی است ولی دو مثال از اقدامات دیگر کشورها یکی درکشور در حال توسعه کنیا و دیگری درآلمان در این راستا خواندنی است. در کنیا از حدود ۲ سال پیش خرید و فروش کیسه های پلاستیکی ممنوع است ومتخلفان تا چهل هزار دلار جریمه می شوند یا بایستی چهار سال زندان بیفتند. در آلمان اما چند سال پیش ابتدا دولت آلمان با یک برنامه منسجم و تبلیغات موثر مردم را تشویق به استفاده کمتر از کیسه های پلاستیکی کرد و مدتی بعد از مردم بخاطر استفاده کیسه های پارچه ای در سوپر مارکتها بجای پلاستیک تشکر کرد سپس مالیات بر پلاستیک افزایش یافت و در مرحله بعد قرار است استفاده کیسه های پلاستیکی در سوپر مارکتها و ظروف یکبار مصرف ممنوع شود.
پلاستیک مواد مصنوعی یا نیمه مصنوعی هستند که از فرایند بسپارش یا پلیمریزاسیون بدست می‌آیند. پلاستیک‌ها دسته‌ای از بسپارهای افزایشی یا تراکمی هستند. پلاستیک جزء مواد مصنوعی واز محصولات پتروشیمی حاصل از نفت خام است و بصورت طبیعی یافت نمی‌شود. پلاستیک‌ها را می‌توان به شکل‌های مختلف درآورد و همین شکل پذیری پلاستیک و قیمت ارزانش سبب گردیده استفاده آن بسیار فراگیر شود. پلاستیک‌ها را می‌توان تحت فرایندهای حرارتی و مکانیکی به شکل‌های مختلف و گوناگون درآورد.
اولین پلاستیک جانشینی برای عاج فیل در صنعت ساخت توپهای بیلیارد بود که در سال ۱۸۶۳ به جهت ممنوعیت استفاده از عاج فیل نوعی پلاستیک به نام نیترات سلولز یا سلولوئید جانشین عاج شد. جالبست این پلاستیک از پنبه و اسید نیتریک به دست آمده است. البته بعدا سلولوئید در تولید نوارهای ضبط تصویر بکار گرفته شد و صنعت سینما را توسط این اختراع که تا قبل از آن از کاغذ استفاده می شد دگرگون کرد. در سال ۱۹۰۷ باکالیت نوعی پلاستیک سخت که از ترکیبات گاز زغال سنگ تهیه می شد در صنعت مورد استفاده قرار گرفت. اما در دهه ۳۰ میلادی متخصصین پتروشیمی نوعی پلاستیک بنام پلی اتیلن تولید کردند و به این ترتیب پلی اتیلن از پارچه و لباس گرفته تا ظروف آشپزخانه و صنعت موسیقی درهمه اجزای زندگی ما رسوخ کرد. مشکل اما از آنجا آغازشد که ما بیش از حد به بسته‌بندی‌های ارزان، یکبار مصرف و مقرون به صرفه آن متکی شدیم.
با این همه مشکلات حاصل از زباله های حاصل از پلاستیک نیاز به یافتن جانشینی کم ضررتر برای پلاستیک به شدت حس می شود.
راه حلهای پیشنهادی برای صنایع بسته بندی:
قیمت گذاری جداگانه بسته بندی، بطری های پلاستیکی یا آلومینیونومی در موقع خرید و دریافت مبلغ پرداختی در قبال پس دادن بطری نوشیدنی یا آب. در برخی کشورها دستگاههای اتومانیکی در سوپرمارکتها برای این امر تهیه شده اند. همچنین اخیرا تولید محدود کیسه های پلاستیکی زیست تخریب شونده یا قابل بازیافت در ایران آغاز شده که در برخی سوپر مارکتها کنار صندوق در دسترس است. جا دارد حمایت بیشتری از تولید این نوع پلاستیک ها صورت گیرد.
استفاده از ظروف گیاهی بدست آمده از بامبو یا علوفه بجای پلاستیک. همچنین استفاده از لوگو لیزری که اخیرا روی محصولات سوپر مارکتها حتی روی پوست میوه ها بجای پلاستیک یا اتیکتهای کاغذی استفاده می شود. استفاده از علوفه خشک بجای چوب در تولید کاغذ بسته بندی هم بتازگی عملی شده است که در تعادل اکولوژیکی عملکرد بهتری نسبت به محصول معمولی دارد. البته گفتنی است در این نوآوری هنوز ۴۰% از علوفه و مابقی از چوب استفاده میشود.
راهکارهایی عملی و فردی جهت تولید کمتر زباله
– تفکیک زباله خشک و تر در منزل.
– همراه داشتن کیسه پارچه ای برای خرید سوپر مارکت، نانوایی و میوه فروشی. من خودم یکی در کیفم و یکی در اتوموبیلم برای خریدهای پیش بینی نشده همراه دارم.
– برای زمانی که واقعا مجبورید از کیسه پلاستیک استفاده کنید بعدا آنها را تا کرده نگه دارید تا مجددا استفاده نمایید کمترین استفاده شان بجای کیسه زباله است.
– برای خرید مرغ و گوشت میتوانید ظروف شیشه ای یا ظرف غذا در دار همراه ببرید.
– تا حد امکان از سلفون همچنین از فویل های آلومینیونومی بعنوان درپوش استفاده نکنید.
– همچنین می توانید بجای ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در نذورات خود و استفاده های اینچنینی از ظروف یکبارمصرف گیاهی یا جدیدا ظروفی که از الیاف بامبو ساخته شده اند استفاده کنید.
– بجای استفاده از نی های پلاستیکی برای نوشیدن می توانید از نی های شیشه ای یا فلزی استفاده نمایید.
نوشته: مسعود برزویی
منابع: chefkoch.de, Isna.ir, lebensmittelzeitung.net
*** تمامی مطالب متعلق به سایت کیت لاین است و هرگونه کپی برداری بدون ذکر منبع پیگرد قانونی دارد
خیلی جالبه