دستگاه بار سفت کن بستنی چیست و چه کاربردی دارد؟
آیا می‌دانید دستگاه بار سفت کن بستنی چه نقشی در حفظ بافت و طعم بستنی ایفا می‌کند؟
آنچه در این مقاله میخوانید:
معرفی دستگاه بار سفت کن بستنی
بار سفت کن بستنی (یا ice cream hardening machine) یکی از تجهیزات اساسی در تولید بستنی در بستنی فروشی ها به صورت کیلویی یا اسکوپی است. این دستگاه بعد از مرحله ترکیب مواد اولیه و پاستوریزاسیون، مایه بستنی را وارد سیلندر سرد کرده و با اعمال هم‌زدن در دمای پایین، ساختار فومی، بافت نرم و قوام مناسب ایجاد می‌کند.
مصرف اصلی دستگاه در محیط هایی مانند:
- بستنی فروشی‌ها
- کافی شاپ‌ها
- قنادی ها
- آبمیوه و ویتامینه فروشی ها
- قابلیت تولید در فصول مختلف و انواع مواد (سنتی، میوه‌ای، جلاتو، سوربتو) از ویژگی های جذاب آن است.
اهمیت و ضرورت استفاده
در شرایط محیطی معمولی، به‌تنهایی نمی‌توان بافت و قوام مناسبی به بستنی داد؛ زیرا نیاز به دمای بسیار پایین و مخلوط‌سازی همگن دارد. بار سفت کن با کنترل دقیق دما، فشار و گردش مایه، سطح پیشرفته ای از کیفیت را فراهم می‌کند.
برخی ویژگی های کلیدی آن عبارت‌اند از:
- قابلیت تنظیم دقیق دما برای سفت کردن سریع مواد
- هم زدن مداوم برای حفظ قوام و جلوگیری از کریستالیزاسیون
- امکان اضافه کردن افزودنی ها مانند میوه، شکلات، آجیل در پایان فرآیند.
اجزای اصلی دستگاه های بار سفت کن
سیلندر سرد
سیلندر از جنس استیل ضدزنگ است و امکان نگه‌داشتن حرارت پایین را فراهم می‌کند. ضخامت و کیفیت اصولی آن به یکنواختی سرمایش کمک می‌نماید.
سیستم سرمایش (کندانسور و کمپرسور)
می‌تواند هواخنک (air-cooled) یا آب‌خنک (water-cooled) باشد. کندانسور هواخنک ساده‌تر و مناسب بودجه‌های کمتر است، ولی مصرف انرژی بیشتری دارد. در مقابل، مدل‌های آب‌خنک (مثل هیمورا) عملکرد خنک‌کننده قوی‌تری ارائه می‌دهند .
همزن (پارو) و تیغه‌ها
یک پاروی با شفت سخت و تیغه‌های فنری، وظیفه مخلوط‌کردن و پاک‌سازی سطح سیلندر را دارند تا بستنی حالت پفکی و یکنواختی پیدا کند.
اینورتر، کنترل برد و سنسور دما
اینورتر امکان تنظیم دور موتور و کنترل برق مصرفی را فراهم می‌کند. کنترل برد نمایش دما، تشخیص خطا و حالات پیش‌فرض برای تولید انواع بستنی را ارائه می‌دهد.
ساختار بدنه و عایق بندی
بدنه و قطعات داخلی از استیل نگیر است تا ضدزنگ، بهداشتی و شست‌وشوی آسان باشند. عایق پلی‌یورتان از هدررفت سرمای داخل دستگاه جلوگیری می‌کند.
مخزن عمودی و سکو
مخزن عمودی با سکویی لولایی، فضای مناسبی برای قرارگیری ظروف ایجاد کرده و کاربری را آسان می‌سازد.
عملکرد گام به گام دستگاه
بارگذاری مواد اولیه: مایه بستنی (پیش پاستوریزه یا آماده با پودر بستنی) وارد سیلندر سرد می‌شود. مایع خوراکی تا دمای مناسب (معمولاً زیر −۸ °C) خنک می‌شود.
هم‌زدن: همزن فعال شده و باعث وارد شدن هوا و ایجاد بافت پفکی می‌شود.
دمای کنترل شده: کنترل برد دما را اندازه گیری کرده و اینورتر سرعت و توان کمپرسور را تنظیم می‌کند.
تخلیه نهایی: با باز شدن درب و استفاده از سکوی لولایی، بستنی خارج می‌شود. افزودنی هایی مثل موز، پسته، خلال به شکل تکه در پایان اضافه می‌شوند.
انواع دستگاه بار سفت کن بستنی رایج در بازار ایران
شمس – مدل رویال (تک فاز / سه فاز)
- تولید ۴۰ – ۶۰ کیلوگرم بستنی در ساعت
- کمپرسور ۱.۵ تا ۲ اسب، موتور همزن ۳ اسب
- برق تک فاز یا سه فاز، خروجی دو‌دور، کندانسور هوا خنک.
نیکنام – مدل نیکا
- ظرفیت تولید ۴۰ – ۶۰ کیلوگرم / ساعت
- صفحه کنترل، اینورتر، استیل کامل، افزودنی‌ها.
البرز سرمایش
- مخزن عمودی با ظرفیت‌های ۱۶، ۲۴ یا ۲۸ لیتری
- کمپرسور پیستونی، ۱.۵ – ۵.۵ اسب، اینورتر، چرخ متحرک، آب یا هواخنک.
مدل خارجی / صنعتی
ویژگی‌های کلیدی برند هیمورا (Himora)
ظرفیت بالا برای تولید صنعتی
- مدل‌های صنعتی با ظرفیت‌هایی تا ۱۲۰۰ لیتر در روز (معادل حدود ۵۰ لیتر در ساعت) برای مصارف کارخانه‌ای و کارگاهی.
- مناسب برای تولید انبوه در بستنی‌سازی‌ها، لبنیاتی‌ها، خطوط بسته‌بندی و صادرات.
تنوع در برق مصرفی
- ارائه مدل‌ها با برق تک‌فاز برای کسب‌وکارهای کوچک و سه‌فاز صنعتی برای کارخانجات.
- مصرف بهینه انرژی با استفاده از کمپرسورهای مدرن.
استفاده از کمپرسور های قدرتمند
- بهره گیری از کمپرسورهای خارجی و ایرانی با توان ۳ تا ۷ اسب بخار (بسته به مدل).
- امکان انتخاب کمپرسور طبق سفارش مشتری (برای کاهش مصرف برق یا افزایش سرعت).
جنس بدنه مقاوم و بهداشتی
- بدنه از استیل ضد زنگ (استنلس استیل ۳۰۴)، کاملاً بهداشتی و قابل شست‌وشو.
- مناسب برای کار مداوم در محیط‌های گرم و صنعتی.
سیستم خنک‌کننده پیشرفته
- دارای سیستم آب‌خنک یا هواخنک بسته به ظرفیت و مدل.
- برخی مدل‌ها مجهز به کندانسور با فن جداگانه برای افزایش راندمان.
تابلو برق اتوماتیک و کنترل دیجیتال
- دارای نمایشگر دیجیتال دما و زمان، کنترل عملکرد کمپرسور و همزن.
- برخی مدل‌ها مجهز به برد هوشمند PLC یا اتوماسیون صنعتی.
دستگاه کارپیجیانی و کاتابریکا (Carpigiani and Cattabriga)
ویژگی‌های برجسته برند Carpigiani
- تکنولوژی انحصاری برای ژلاتو و سافت‌سرور:
- دستگاه‌های Carpigiani قابلیت تهیه ژلاتوی ایتالیایی با بافت نرم و کشدار را دارند.
- مدل‌های Soft Serve آن برای تولید بستنی قیفی با کیفیت بالا طراحی شده‌اند.
- دارای سیستم پاستورایزر حرفه‌ای (Pastomaster):
- برای ترکیب و پاستوریزه‌کردن شیر و مواد اولیه بستنی جهت افزایش کیفیت و ایمنی.
- مجهز به صفحه نمایش دیجیتال لمسی (LCD یا Touchscreen):
- مدیریت راحت فرآیند تولید، تنظیم دما، زمان‌بندی، و میزان سختی بستنی.
- برنامه‌های خودکار با قابلیت ذخیره رسپی‌ها:
- امکان ذخیره و اجرای برنامه‌های خاص برای تهیه انواع دسرهای یخ‌زده.
- سیستم خنک‌کننده قدرتمند (Air یا Water Cooled):
- متناسب با محیط‌های گرم یا صنعتی، با راندمان بالا.
- بهینه‌سازی مصرف انرژی:
- دستگاه‌های جدید این برند با تکنولوژی صرفه‌جویی در مصرف برق و کاهش نویز طراحی شده‌اند.
- مناسب برای تولید انبوه یا حجم متوسط:
- از مدل‌های رومیزی تا مدل‌های ایستاده برای تولید بستنی صنعتی و فروشگاهی.
ویژگی‌های برجسته برند Cattabriga
- متخصص در تولید بستنی سنتی (Artisan Gelato):
- دستگاه‌های Cattabriga مخصوص تهیه بستنی سنتی ایتالیایی هستند با قابلیت کنترل کامل بافت و ساختار محصول.
- دستگاه‌های همزن عمودی (Vertical Batch Freezers):
- به‌طور خاص برای تولید بستنی به سبک سنتی با حفظ هواگیری مناسب و بافت خامه‌ای.
- طراحی کلاسیک و مهندسی ایتالیایی اصیل:
- زیبایی ظاهری در کنار دوام بالا، مناسب برای فروشگاه‌های بستنی با سبک سنتی.
- سیستم شست‌وشوی آسان (Easy Cleaning):
- قطعات قابل جداسازی با امکان نظافت سریع و بهداشتی.
- کارایی بالا در فضاهای کوچک:
- دستگاه‌های جمع‌وجور اما حرفه‌ای برای کافی‌شاپ‌ها و کارگاه‌های بستنی سنتی.
- موتور قدرتمند و قابلیت کارکرد طولانی‌مدت:
- مناسب برای کارهای سنگین و بدون وقفه در زمان‌های شلوغ.
مقایسه اجمالی مدل‌ها
| ویژگی‌ها | شمس رویال | نیکنام نیکا | البرز سرمایش | هیمورا ۱۲۰۰L |
|---|---|---|---|---|
| ظرفیت تولید (کیلوگرم در ساعت) | ۴۰ تا ۶۰ | ۴۰ تا ۶۰ | ۵۰ تا ۱۰۰ (با تنوع) | صنعتی (تا ۱۲۰۰ لیتر) |
| کمپرسور (اسب بخار) | ۱٫۵ تا ۲ | حدود ۴ | ۱٫۵ تا ۵٫۵ | صنعتی پیشرفته |
| همزن | ۳ اسب بخار | دارد | دارد | صنعتی اتوماتیک |
| برق مصرفی | تک فاز / سه فاز | سه فاز | تک فاز / سه فاز | ۲۲۰ / ۳۸۰ ولت صنعتی |
| سیستم خنک‌کننده | هوا خنک | هوا خنک | هوا خنک / آب خنک | آب خنک صنعتی |
| کنترل برد و نمایشگر دما | دارد | دارد | دارد | صنعتی اتوماتیک |
| افزودنی در فرآیند | دارد | دارد | دارد | دارد |
| سطح قیمت | حدود ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان | حدود ۱۷۸ تا ۲۹۰ میلیون تومان | حدود ۱۵۰ تا ۳۷۶ میلیون تومان | صنعتی گران قیمت |
بررسی مزایا و معایب
مزایا
- کیفیت بالا، بافت فومی، بدون کریستال یخ
- تنظیم پذیری برای انواع مدل‌های بستنی
- سرعت تولید مناسب در حجم بالا
- کنترل دقیق دما و خطا
- عایق بندی قوی و کاهش مصرف انرژی
- استیل بهداشتی و قابل شست‌وشو آسان
- پوشش برای افزودنی در انتهای فرآیند.
معایب
- هزینه اولیه بالا برای خطوط صنعتی
- مصرف انرژی و نیاز به برق سه فاز در برخی مدل‌ها
- الزامات نگهداری (گرم‌کاری، شارژ گاز، سرویس دوره‌ای)
جمع‌بندی و توصیه‌ها
دستگاه بار سفت کن بستنی با امکاناتی چون سرمایش دقیق، هم‌زدن هوشمند، عایق‌بندی مناسب و ساخت استیل، نقش مهمی در تولید بستنی حرفه‌ای ایفا می‌کند. انتخاب بین مدل‌های موجود (شمس، نیکنام، البرز، هیمورا) وابسته به حجم تولید، قدرت کمپرسور، نوع خنک‌کننده و بودجه است.
نکات کاربردی پیش از خرید
- تعیین ظرفیت مورد نیاز (روزانه چند کیلو گرم بستنی) تا مدل مناسب انتخاب شود.
- بررسی نوع برق مصرفی (تک فاز یا سه فاز) با توجه به تسهیلات محل شما.
- انتخاب کندانسور (هوا خنک یا آب خنک) با توجه به هزینه و تعداد ساعات کار.
- وجود نمایشگر و کنترل برد برای دسترسی به تنظیمات و حالت های مختلف بستنی.
- امکان افزودن تکه‌های دلخواه مانند میوه، آجیل بدون نیاز به سیستم جداگانه.
- خدمات پس فروش و تامین قطعات برند مورد نظر را بررسی کنید.
نتیجه‌گیری
بار سفت کن یک مرحله کلیدی در تولید بستنی صنعتی و نیمه صنعتی برای بهبود بافت، ماندگاری و تولید حجم مناسب است.
مدل‌های ایرانی معتبر (شمس، نیکنام، البرز) و صنعتی (هیمورا) مجهز به تکنولوژی پیشرفته تولید می‌شوند.
اگر برند آرا با همین کیفیت امکانات ارائه دهد، انتخابی هوشمند برای کار حرفه‌ای خواهد بود.
منابع: himora donarsarma.ir iceteam1927
